Πραγματοποιήθηκε με επιτυχία στις 17/4/2015, στην Θεσσαλονίκη, συνάντηση-συζήτηση «Οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις-ΚοινΣΕπ ΜΠΡΟΣΤΑ».

Τη συζήτηση οργάνωσε το ΔΙΚΤΥΟ ΚοινΣΕπ Κεντρικής Μακεδονίας-ΔΙΚΚΕΜ, με την παρουσία του Δημάρχου Θεσσαλονίκης κ. Γιάννη Μπουτάρη, της φιλοξενούσας Προέδρου του Β΄ Δημοτικού Διαμερίσματος κα Μαρίας Λαζαρίδου, του Αντιπροέδρου του Β΄ Δημ Διαμ & μέλους της Συντονιστικής Ομάδας κ Χρήστου Βοζίκη (ΚοινΣΕπ VICTORY FARM), της επικεφαλής της Συντονιστικής Ομάδας του ΔΙΚΚΕΜ κας Στέλλας Γκουδίνογλου (ΚοινΣΕπ ΜΥΓΔΟΝΙΑ), της κας Πόπης Σουρμαΐδου (ΚοινΣΕπ ΣΠΕΙΡΑ ΓΗΣ), του καθ Θανάση Μπελίδη (Τεχνικός Συνεργάτης ΔΙΚΚΕΜ), του κ. Δημήτρη Μιχαηλίδη (Τεχν. Συνεργάτη ΔΙΚΚΕΜ) της Δρ Σοφίας Αδάμ (Ειδικής Επιστημ. Συνεργάτιδας στο Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης), της κας Νιόβης Παυλίδου (Περιφερειακής Συμβούλου Κεν. Μακεδονίας), της κας Χ. Κιμιωνή (ΚοινΣΕπ ΕΥΡΥΜΑΘΕΙΑ), της κας Ε. Λουαράση (ΚοινΣΕπ ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΔΙΑΡΟΜΕΣ), του κ. Δ. Αμανατίδη (ΚοινΣΕπ ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ), του κ. Σ. Μήτρικα (ΚοινΣΕπ ΓΑΛΗΝΟΣ), της κας Λ. Τσαλταμπάση (ΣΕΓΕ & ΟΕCΟΝ), του κ. Ηρακλή Τσιτλακίδη (Ένωση Ξενοδόχων Πιερίας), Α. Βάλτση (Έδεσσα), Δ. Σκενδέρη (Χαλάστρα), Κ. Παναγιωτίδη (Κοζάνη), Ι. Ρούσσου (Κιλκίς), Δ. Λίτσα (Θέρμη), Ν. Μανομενίδη, Η. Μελετζίδη (Σέρρες), Κ. Μεγαλίδη (Δράμα), Δ. Κασάπη (Κομοτηνή), Γ. Χάτσιο (Καστοριά), Π. Γαϊτάνη (Αθήνα), Φ. Σάρρου (Λάρισα), Δ. Φυσικόπουλου (Λιτόχωρο) και πολλών άλλων.

Το περιεχόμενο των εισηγήσεων, με συντονίστρια την κα Σ. Γκουδίνογλου, αναφέρονταν σε θέματα όπως: οι μέχρι σήμερα δράσεις του ΔΙΚΚΕΜ, οι προσεχείς στόχοι του ΔΙΚΚΕΜ, οι ανάγκες και τα προβλήματα των ΚοινΣΕπ και βέβαια ο Στρατηγικός προγραμματισμός του Υπουργείου Εργασίας για την Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία.

Ανάμεσα στα θέματα που αναφέρθηκαν επισημαίνονται ως σημαντικότερα τα εξής:

• Η επιτακτική ανάγκη για επιμόρφωση των μελών των ΚοινΣΕπ για την Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία-ΚΑΟ, τα πλαίσια λειτουργίας των ΚοινΣΕπ και για τις δυνατότητές τους, κυρίως όμως για να ενισχυθούν τα χαρακτηριστικά της Ομάδος των μελών που αποφασίζουν να συνθέσουν μια ΚοινΣΕπ.
• Η διευκόλυνση των συνεργασιών για να προσεγγίσουν καλύτερα τις ανάγκες του κοινωνικού συνόλου και να εξοικονομήσουν ενέργειες και χρήμα επιτυγχάνοντας επαρκή μεγέθη οικονομικής κλίμακας.
• Φαίνεται ότι το περιβάλλον (κοινωνικό, οικονομικό, διοικητικό κλπ) των ΚοινΣΕπ δεν γνωρίζει σχεδόν τίποτε και τα περισσότερα προβλήματα δημιουργούνται στην επαφή των ΚοινΣΕπ με την Δημόσια Διοίκηση ή ακόμα και με την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Η ανακόλουθη, με τον σκοπό και την πραγματική λειτουργία, φορολόγηση των ΚοινΣΕπ δημιουργεί ανασταλτικούς λόγους αποτελεσματικής επίτευξης των στόχων τους. Ακόμα και ο ΦΠΑ θέλει περισσότερη προσοχή για κοινωνικές επιχειρηματικές δομές όπως για παράδειγμα σε περίπτωση παροχής εκπαιδευτικών υπηρεσιών. Η εθελοντική προσφορά χρόνου εργασίας από τις εντάσεως εργασίας ΚοινΣΕπ χρήσει διαφορετικής αντιμετώπισης. Ίσως η καθιέρωση μιας 5ετίας ειδικών προνομιακών συνθηκών λειτουργίας κατά την έναρξη όπως μειωμένη φορολογία, μειωμένος ΦΠΑ, αποδοχή εθελοντικής εργασίας μελών κλπ, να δίνει μια σωστή βάση αντιμετώπισης των οξυμένων προβλημάτων έναρξης και ενδυνάμωσης των ΚοινΣΕπ.

Τα προβλήματα χρηματοδοτικής υποστήριξης, χωρίς να αφίστανται από την αυτόνομη λειτουργία των ΚοινΣΕπ και την αυτοτέλειά τους, δημιουργούν ιδιαίτερα σημεία προσοχής.

Ακόμα και οι εγγυήσεις συμμετοχής σε διαγωνισμούς, όταν πρόκειται για εργασίες των φορέων της κοινωνίας, για την περιοχή δραστηριοποίησης της ΚοινΣΕπ θα έπρεπε να έχουν διαφορετική αντιμετώπιση. Ενώ πρέπει να διερευνηθεί η δυνατότητα αυξημένων προκαταβολών όταν πρόκειται για τοπικές ΚοινΣΕπ που συνήθως είναι εντάσεως εργασίας.

Η δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος χρηματοδοτικής ενίσχυσης πρέπει να εγκατασταθεί αμέσως, όπως: χρηματοπιστωτικές δομές της κοινωνικής οικονομίας, Ηθικές Τράπεζες, κυρίως αυτοτροφοδοτούμενο Ταμείο Κοινωνικής Οικονομίας, μικροχρηματοδοτήσεις κλπ.

Το νομοθετικό πλαίσιο δεν είναι επαρκώς κατανοητό αν υποστηρίζει τις Κοινοπραξίες ΚοινΣΕπ για την προσέγγιση μεγεθών κλίμακας, ενώ η καθυστέρηση εφαρμογής της Οδηγίας 24/2014 για τις Δημόσιες Συμβάσεις (που πρέπει να γίνει νόμος του κράτους μέχρι το τέλος 2015) δυσκολεύει την κατάσταση, στους δημόσιους διαγωνισμούς. Ήδη προκάλεσε πολλά κακεντρεχή σχόλια και απορρίψεις Δημοσίων Συμβάσεων μέχρι σήμερα.

Δυστυχώς υπάρχουν ακόμα και σήμερα συμπολίτες (ακόμα και δημόσιοι υπάλληλοι ή σύμβουλοι επενδύσεων) που διαχωρίζουν τις επιχειρήσεις, όσον αφορά τις δυνατότητες συμμετοχής τους σε προγράμματα χρηματοδοτούμενα ή επιδοτούμενα. Δεν έχει γίνει απολύτως κατανοητό ότι όλες οι επιχειρήσεις τόσο της ιδιωτικής οικονομικής, όσο και κοινωνικής οικονομίας, πρέπει να συμμετέχουν ισότιμα σε διάφορες ευκαιρίες.

Τον Σεπτέμβριο του 2014 η Ευρωβουλή εξέδωσε ψήφισμα για την υποστήριξη και διευκόλυνση της μεταβίβασης - ολική ή μερική- πτωχευμένων ιδιωτικών επιχειρήσεων ή με χωρίς κληρονόμους εταιρείες, σε ΚοινΣΕπ εργαζομένων. Έτσι συνέβη το «θαύμα» κατά την ενσωμάτωση των δύο Γερμανιών. Μέσα σε ένα χρόνο δημιουργήθηκαν 400 εργασιακοί συνεταιρισμοί (όπως οι ΚοινΣΕπ) που ανέλαβαν τις σταματημένες πρώην κρατικές βιομηχανίες της τότε Ανατολικής Γερμανίας. Χρειάζεται κάτι παρόμοιο να γίνει και η σημερινή Ελλάδα.

Επιβάλλεται η ομογενοποίηση στην Ελλάδα των διαφορετικών συνεργατικών νομοθεσιών, ανάλογα με το Υπουργείο. Πρέπει να γίνει μια ενιαία νομοθεσία για την Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία. Σήμερα υπάρχει νομοθεσία για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς (Υπ. Γεωργίας), για τους Αστικούς Συνεταιρισμούς (Υπ. Ανταγωνιστικότητας), ΚοινΣΕπ (Υπ. Εργασίας), Συνεταιρισμοί Προνοίας (Υπ. Προνοίας) κλπ.

Φαίνεται ότι ο περιορισμός για συμμετοχή ενός πολίτη σε πάνω από μία ΚοινΣΕπ σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας στερείται λογικής. Η κοινωνία είναι σε επίπεδο Δήμου και μέχρι εκεί θα έπρεπε να υπάρχει ο περιορισμός.

Επιπλέων φαίνεται περίεργο το ότι παρουσιάζονται ορισμένες ΚοινΣΕπ με τεράστιους τζίρους και με ανεπαρκή μισθωτή εργασία. Οι ΚοινΣΕπ έγιναν για να προωθήσουν την απασχόληση. Πρέπει να απασχολούν κόσμο. Και μάλιστα κυρίως, ή πρωταρχικά, τα δικά τους μέλη. Πιθανώς μια κάποια μορφή ποσόστωσης θα βοηθούσε στον εξορθολογισμό εργαζομένων προς τον αριθμό των μελών τους, ώστε να μην διολισθήσουν οι ΚοινΣΕπ σε συγκαλυμμένες εταιρικές δομές.

Τέλος, τονίστηκε ξανά, ότι η κοινωνία είναι κυρίως τοπική, και επομένως οι συνεργασίες των ΚοινΣΕπ θα πρέπει να ενισχύονται για το τοπικό επίπεδο. Το περιφερειακό επίπεδο είναι κατάλληλο πεδίο οργάνωσης Δικτύων και Μηχανισμών Στήριξης (Δ. Φεγγίτης, 1/4/2015). Το απρόσωπο, γραφειοκρατικό, μακρινό, αντιπροσωπευτικό κεντρικό επίπεδο δεν είναι επιθυμητό, καθ όσον καταγράφονται συνεχώς ανεπίτρεπτοι και ανήθικοι επηρεασμοί «αντιπροσώπων» και «εκπροσώπων» σε κεντρικές δομές. Σε κεντρικό επίπεδο ίσως θα μπορούσε να δημιουργηθεί ένα «FORUM» συλλογικοτήτων που υποστηρίζουν την Κοινωνική & Αλληλέγγυα Οικονομία.

Το ΔΙΚΚΕΜ συνθέτει τον Σύλλογο «ΔΙΚΤΥΟ ΚοινΣΕπ Κεντρικής Μακεδονίας» για την καλύτερη συμμετοχή του σε τυπικές διαδικασίες στην Κεντρική Μακεδονία, το καταστατικό του οποίου έχει ήδη υπογραφεί από τους απαραίτητους, αλλά δέχεται και άλλους συμπολίτες από όσες ΚοινΣΕπ επιθυμούν.

Δημήτριος Μιχαηλίδης