Τα startups (νεοφυής επιχειρήσεις) ή αλλιώς νέες, καινοτόμες και εξωστρεφείς επιχειρήσεις, βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τους τελευταίους μήνες όχι μόνο στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και στο παγκόσμιο επιχειρησιακό περιβάλλον.
Βέβαια, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ένας λόγος που προωθούνται τα startups, είναι στο πλαίσιο της προσπάθειας η Ευρώπη να γίνει και πάλι τεχνολογικά πρωτοπόρος. Για το λόγο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων διαθέτει σημαντικά μεγάλα χρηματοδοτικά πακέτα με στόχο την ανάδειξη νεοφυών και καινοτόμων επιχειρήσεων που θα ανταγωνιστούν στον παγκόσμιο επιχειρησιακό στίβο.
Πιο συγκεκριμένα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δεσμεύσει ένα κονδύλι ύψους 100 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση startups, ενώ παράλληλα μέσω του νέου χρηματοδοτικoύ εργαλείου SMEInstrument, στο πλαίσιο του προγράμματος Horizon 2020 χρηματοδοτεί μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με έμφαση στην καινοτομία, την εξωστρέφεια και την τεχνολογική υπεροχή.
Με απλά λόγια, θα λέγαμε ότι «start-up» είναι μια καινούρια επιχειρηματική δραστηριότητα με τη μορφή της αρχικής ιδέας και σύστασης νομικού προσώπου, η οποία έχει τα χαρακτηριστικά της καινοτομίας και το στόχο της ταχείας ανάπτυξης.
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι όλες οι προσπάθειες και οι νεοφυείς επιχειρήσεις καταφέρνουν να υλοποιήσουν το στόχο τους. Πολλές από αυτές εγκαταλείπουν την προσπάθεια μέσα στον πρώτο χρόνο της λειτουργίας τους,
Για τους περισσότερους Ευρωπαίους πολίτες, η έννοια του startup έχει συνδεθεί με εταιρείες που κινούνται στον χώρο των ψηφιακών τεχνολογιών και ιδίως στον τομέα που αφορά προϊόντα και υπηρεσίες προς καταναλωτές. Πρόκειται για μία λανθασμένη εντύπωση. Ένα startup δεν είναι απαραίτητο να ασχολείται με τις ψηφιακές τεχνολογίες. Αυτό που χρειάζεται είναι η ομάδα που το δημιούργησε να έχει μία καινοτόμα ιδέα που να αλλάξει τα δεδομένα και το επιχειρηματικό μοντέλο σε έναν κλάδο. Αυτά είναι τα startups που και προσελκύουν επενδυτές και έχουν τις περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουν και να εξελιχθούν.
Υπάρχουν ουσιαστικά 4 είδη νεοφυών επιχειρήσεων:
- Μικρέςεπιχειρήσεις που λαμβάνουν συνήθως χρηματοδότηση από οικογένεια, φίλους, μικρά τραπεζικά δάνεια και συνήθως δεν μεγιστοποιούν το κέρδος τους. Απλά υπάρχουν κι αναπτύσσονται διατηρώντας έναν μικρό κύκλο εργασιών
- Tα start-ups με προσδοκία/στόχευση γρήγορης ανάπτυξης που λαμβάνουν συνήθως χρηματοδότηση υψηλού ρίσκου από κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών (VC’s), θέλοντας να πετύχουν συνεχείς και επαναλαμβανόμενες πωλήσεις.
- Υφιστάμενες/μεγάλες επιχειρήσεις που αναπτύσσουν νέες δραστηριότητες
- Κοινωνική επιχειρηματικότητα με μη κερδοσκοπικό συνήθως χαρακτήρα
Η εικόνα που έχει δημιουργηθεί αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα είναι ότι η δημιουργία ενός startup είναι ο σίγουρος δρόμος προς την επιτυχία. Κάτι που αποτελεί επίσης λάθος. Αν αναλογιστεί κανείς ότι στην Ελλάδα το 2013, σύμφωνα με μελέτη της Endeavor, δημιουργήθηκαν 144 startups, αριθμός σχεδόν δεκαπλάσιος σε σχέση με τα μόλις 16 του 2010. Είναι προφανές ότι ελάχιστα από αυτά θα επιβιώσουν. Κάτι που ήδη το βλέπουμε.
Επιπλέον, στην Ελλάδα, τους τελευταίους μήνες, υπάρχει η αίσθηση ότι έχει ήδη δημιουργηθεί ένα πλαίσιο και ένα οικοσύστημα φορέων και οργανώσεων υποστήριξης όπως συνεργατικοί χώροι και incubators, για την προώθηση των startups.
Για το σκοπό αυτό διοργανώνονται πολυάριθμες εκδηλώσεις και είναι μάλλον εντυπωσιακό το γεγονός ότι, όπως επισημαίνει η Endeavor, υπάρχει σχεδόν μία πρωτοβουλία ανά πέντε startups!
Συμπερασματικά, η πρόοδος που έχει συντελεστεί είναι πολύ σημαντική με αυξημένο αριθμό επιχειρηματικών προσπαθειών και ένα περιβάλλον να διαμορφώνεται σταδιακά για να τις βοηθήσει να αναπτυχθούν. Είναι αναγκαίο όμως, να γίνουν συστηματικότερες προσπάθειες και να επεκταθεί η χρήση χρηματοδοτικών εργαλείων και σε κλάδους που η χώρα διαθέτει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και ευκαιρίες για επιχειρηματική δράση. Πρέπει να αναδειχθούν τα επιτυχημένα παραδείγματα επιχειρηματιών για να λειτουργήσουν σαν πρότυπα και να υποστηριχθούν ενεργά οι εταιρείες που έχουν τις προϋποθέσεις για ανάπτυξη και δημιουργία θέσεων εργασίας.