support epikairh

Νεοφυής επιχείρηση (startup) είναι ο προσωρινός οργανισμός που σχηματίζεται με σκοπό την ταχεία ανάπτυξη χρησιμοποιώντας ένα επαναλαμβανόμενο και επεκτατικό επιχειρηματικό μοντέλο. Αλλιώς: startup επιχείρηση είναι μια εταιρία σχεδιασμένη να αναπτύσσεται γρήγορα. Κοινό χαρακτηριστικό των δύο ορισμών αποτελεί ο ρυθμός ανάπτυξης της επιχείρησης. Αν σε αυτό συμπληρώσουμε τον όρο «καινοτόμος», τότε καταλήγουμε στα βασικά χαρακτηριστικά μιας startup. Η συγκεκριμένη μορφή επιχειρήσεων, αν και μετρά ήδη αρκετές δεκαετίες ζωής, ήρθε πρόσφατα και πάλι στο προσκήνιο λόγω της σημερινής διεθνούς κρίσης και μάλιστα για τις περισσότερες αγορές βρίσκεται σε στάδιο εκ νέου έρευνας και ανάπτυξης.

Ιστορικά οι startup επιχειρήσεις πρωτοεμφανίστηκαν στα τέλη της δεκαετίας του ’50 κυρίως στη Silicon Valley της Καλιφόρνιας των Η.Π.Α., κοιτίδα εκατοντάδων καινοτόμων επιχειρήσεων, που και σήμερα συνεχίζουν να αλλάζουν τον κόσμο. Αιτία για τη δημιουργία τους στάθηκε μια διαφωνία μεταξύ των εργαζομένων της Shockley Semiconductor και του ιδρυτή της. Οι εργαζόμενοι αποχώρησαν από την εταιρία και ξεκίνησαν την ίδρυση εταιριών με τις φρέσκες ιδέες τους, που έφεραν νέα δεδομένα στην αγορά, δεδομένα που αναγκάστηκαν να ακολουθήσουν ακόμη και οι πρώην εργοδότες τους.

Η μέθοδος των startups διαδόθηκε με γοργούς ρυθμούς, και αυτό που είχε ξεκινήσει ως μια «επανάσταση» εργαζομένων στο ερευνητικό πάρκο του Πανεπιστημίου του Stanford μετατράπηκε σύντομα σε μια χιονοστιβάδα από startups. Αυτή η χιονοστιβάδα άρχισε να κυλάει ξανά κοντά στην αυγή της νέας χιλιετίας, όταν ξέσπασε αυτό που αποκαλείται η «φούσκα του διαδικτύου» και των «dot com» επιχειρήσεων,  που βασίζονταν στη ραγδαία ανάπτυξη και εξάπλωση του διαδικτύου.


Τα κριτήρια που χαρακτηρίζουν μια επιχείρηση ως νεοφυή είναι τα ακόλουθα: 

  • Η αρχική μορφή της επιχείρησης είναι προσωρινή, καθώς το επενδυτικό πλάνο που έχει καταρτιστεί προβλέπει την εξέλιξή της σε κανονική, τυπική επιχείρηση. Η μέση διάρκεια ζωής μιας startup είναι το ένα έτος, καθώς σε δύο χρόνια το πολύ θα πρέπει να έχει αποκτήσει δομή και λειτουργίες κανονικής επιχείρησης. Ουσιαστικά με την υλοποίηση του επενδυτικού πλάνου οι ιδιοκτήτες θα πρέπει να αποφασίσουν τι είδους νομική μορφή θα πάρει το εγχείρημά τους. Συνηθέστερες νομικές μορφές που υιοθετούν οι start-up είναι οι Ε.Π.Ε. και Ι.Κ.Ε., αν και έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν στη συνέχεια σε όλες τις άλλες  εταιρικές μορφές.
  • Η έννοια της επανάληψης που αναφέρεται στον ορισμό έχει να κάνει με το γεγονός ότι το προϊόν ή η υπηρεσία που θα δημιουργηθεί θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τους πελάτες της εταιρίας χωρίς μετατροπές.
  • Το κοινό στο οποίο απευθύνεται το προϊόν ή η υπηρεσία θα πρέπει να είναι αρκετά μεγάλο ώστε να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις ραγδαίας, δυναμικής ανάπτυξης.
  • Φέρει ένα καινοτόμο στίγμα: o λόγος ύπαρξής της είναι να προσφέρει μια λύση σε συγκεκριμένο πρόβλημα ή μια επιθυμία των πελατών της και συνήθως σχετίζεται με προϊόντα και υπηρεσίες τεχνολογίας.

Σύμφωνα με τα παραπάνω η φράση «νεοφυής επιχείρηση» θα μπορούσε να συνδεθεί με πλήθος επιχειρήσεων. Στην Ευρώπη και κατ’ επέκταση στη χώρα μας χρησιμοποιείται για να περιγράψει επιχειρήσεις που συνδέονται με υψηλή ανάπτυξη, έχουν τεχνολογικό προσανατολισμό και πολλές από αυτές επιδιώκουν να δημιουργήσουν μια νέα αγορά ή να εξελίξουν δυναμικά μια ήδη υπάρχουσα.

Παραδείγματα επιτυχημένων startups

Η Yahoo είναι ίσως η πιο επιτυχημένη startup επιχείρηση. Ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του ’90 ως μια ιστοσελίδα παροχής πληροφοριών, κάτι σαν τον Χρυσό Οδηγό αλλά στο διαδίκτυο, αρχικά αντλούσε κέρδη από τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις που καταχωρούνταν σε αυτή, στη συνέχεια διαπιστώθηκε ότι πολλοί χρήστες ξεκινούσαν την περιήγησή τους από το www.yahoo.com, οπότε το μοντέλο άλλαξε σε αυτό μιας εταιρίας media, η οποία προσφέρει ενημέρωση, θέαμα και πουλά διαφημίσεις. Το νέο μοντέλο υπερίσχυσε του προηγούμενου και την αναζήτηση σελίδων αποφασίστηκε να την αναλάβει μια μικρή τότε εταιρία, η Google.

Η Yahoo ήταν μια κλασική startup. Ξεκίνησε χωρίς συγκεκριμένο επιχειρηματικό μοντέλο, αλλά αναγνωρίζοντας μια ανάγκη (αναζήτηση πληροφορίας στο διαδίκτυο) την οποία καλείται επιχειρηματικά να καλύψει. Μέχρι αυτό το σημείο δεν υπήρχε κάποιο μοντέλο κεφαλαιοποίησης. Η κάλυψη της ανάγκης αυτής αφορά εν δυνάμει όλους τους χρήστες του διαδικτύου, οπότε έχουμε τον μοχλευμένο παράγοντα του μεγέθους: το κοινό αυξάνει όσο μεγαλώνει το διαδίκτυο! Μετά από πειραματισμούς με διάφορα προϊόντα και μοντέλα κεφαλαιοποίησης της ιδέας αυτής (όπως το e-mail επί πληρωμή ή μερικά άλλα που μάλλον δεν τα έχει ακούσει κανείς κάτω των 30 ετών), κατέληξε να είναι η πρώτη διαδικτυακή εταιρία media. Από κει και πέρα βγαίνουμε από τη φάση της startup και έχουμε τη Yahoo όπως την ξέρουμε σήμερα.

Ελληνικές  startups

Helic: Είναι η εταιρία που ευθύνεται για την εξάλειψη των φραγμών στα έξυπνα τηλέφωνα σε παγκόσμιο επίπεδο. Ιδρύθηκε το 1994, και μερικά χρόνια αργότερα ένας επενδυτής από τις Η.Π.Α. διέθεσε το αρχικό κεφάλαιο για την έρευνά τους. Αυτή η κεφαλαιακή ενίσχυση οδήγησε στην ανάπτυξη εργαλείων λογισμικού τα οποία χρησιμοποιούν σήμερα σχεδιαστές σε όλο τον κόσμο για να σχεδιάσουν ασύρματα τσιπ που συνδέουν τα έξυπνα τηλέφωνα με ακουστικά ή ζώνες Wi-Fi (hot spots), λειτουργούν ως ραδιόφωνα FM ή παρέχουν υπηρεσίες GPS.

Taxibeat: Μια ελληνική startup βρίσκεται πίσω από τη δημιουργία της εφαρμογής Taxibeat, που σας επιτρέπει να επιλέξετε το πλησιέστερο ταξί με βάση ορισμένα επιθυμητά χαρακτηριστικά. Όταν επιλέγετε ταξί, η εφαρμογή εντοπίζει αμέσως το σημείο όπου βρίσκεστε, έτσι ο οδηγός ταξί γνωρίζει από πού θα σας παραλάβει. Η υπηρεσία Taxibeat λειτουργεί στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, στο Παρίσι, στην Πόλη του Μεξικού, στο Ρίο ντε Τζανέιρο, στο Σαν Πάολο κ.α.

Constelex: Με χρηματοδότηση από την Ε.Ε. και στήριξη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος η Constelex, μια μικρή startup που δημιουργήθηκε πριν από λίγα χρόνια, σχεδιάζει και αναπτύσσει ενισχυτές οπτικών ινών και φωτονικά συστήματα για μελλοντικά οπτικά τηλεπικοινωνιακά δίκτυα. Πέραν των επίγειων τηλεπικοινωνιακών συστημάτων οι τεχνολογίες της Constelex μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην τηλεπισκόπηση και σε άλλες δορυφορικές εφαρμογές. Πριν από λίγο καιρό η Constelex εξαγοράστηκε από τον σημαντικό ευρωπαϊκό όμιλο κατασκευής οπτικών συστατικών και συστημάτων Gooch & Housego.

Δημιουργία και χρηματοδότηση

Η δημιουργία μιας startup επιχείρησης μπορεί συνοπτικά να διαιρεθεί σε οκτώ βήματα. Η διαδικασία αρχίζει με τη σύλληψη της ιδέας και ολοκληρώνεται με την υλοποίησή της. Περιλαμβάνει απαραιτήτως  τη λεπτομερή σχεδίαση του επιχειρηματικού μοντέλου, την ανεύρεση χρηματοδότησης μεταξύ όποιων άλλων χαρακτηριστικών. Συνοπτικά το ξεκίνημα μιας νεοφυούς επιχείρησης περιλαμβάνει:

  • την ιδέα, τον εντοπισμό της επιχειρηματικής ευκαιρίας
  • τον έλεγχο της επιχειρηματικής προοπτικής (δημιουργία ιδρυτικής ομάδας, ανάπτυξη αρχικού προϊόντος)
  • την ανεύρεση χρηματοδότησης
  • το χτίσιμο της εταιρίας και της εσωτερικής, εταιρικής κουλτούρας
  • την αποσαφήνιση των διαδικασιών και την οργάνωση μέσω συστημάτων διαχείρισης δεδομένων
  • την ανάπτυξη προϊόντος με βάση το επιχειρηματικό πλάνο και την αξιολόγηση της αγοράς
  • τη δημιουργία δικτύου πωλήσεων με βάση τα χαρακτηριστικά του προϊόντος και την ανάπτυξη σχεδίου προώθησής του
  • την υποστήριξη και την εξυπηρέτηση πελατών

Οι νεοφυείς επιχειρήσεις παρουσιάζουν ιδιαίτερα χαμηλό κόστος υλοποίησης, το οποίο συνδυάζεται με υψηλό ρίσκο αλλά και υψηλή απόδοση σε περίπτωση επιτυχίας. Αυτό, σε συνδυασμό με τη δυνατότητα επέκτασής τους με μικρή δαπάνη κεφαλαίου και περιορισμένες ανάγκες σε εργατικό δυναμικό και εγκαταστάσεις, προσελκύει επενδυτές από όλο τον κόσμο. Η αναζήτηση και εν τέλει η λήψη χρηματοδότησης για μια startup επιχείρηση μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω κεφαλαίων που ειδικά χρηματοδοτούν την ίδρυση και την ανάπτυξη τέτοιου είδους επιχειρήσεων, όπως τα openfund και τα starttech ventures διάφορων τραπεζών, καθώς και τα κεφάλαια που προέρχονται από ειδικές χρηματοδοτικές πλατφόρμες crowdfunding, όπως τα Groopio , Give and Fund κ.ά.


Ευάγγελος Θ. Σπάτουλας, Σύμβουλος Επιχειρήσεων

Ιωάννης Δ. Φαρσαρώτας, Οικονομολόγος – Νομικός