Ο όμιλος Capsis, μετρά πολλά χρόνια επιχειρηματικής πορείας . Αναμφισβήτητα είναι πολλές οι πληροφορίες που μπορούμε να πάρουμε, μελετώντας μια τέτοια επιχείρηση στο χρόνο. Πληροφορίες σχετικές με το <<επιχειρείν>> στον κλάδο των τουριστικών καταλυμάτων, αλλά και στον ευρύτερο ξενοδοχειακό κλάδο, τις στάσεις απέναντι στις προκλήσεις των καιρών αλλά και τα μυστικά για μια επιτυχημένη πορεία.
Συναντήσαμε, και είχαμε μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση ,τον Διευθύνοντα Σύμβουλο και Πρόεδρο των Ξενοδοχείων Capsis Art Hotels – Thessaloniki & Heraklion, τον κο Χριστοδουλάκη Ηλία. Ο κος Χριστοδουλάκης είναι επίσης καθηγητής Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας και έχει συμμετάσχει στην δημιουργία πολλών προγραμμάτων προπτυχιακού αλλά και μεταπτυχιακού επιπέδου, με αντικείμενο το Μάρκετινγκ και τον Τουρισμό.
Κε Χριστοδουλάκη, πείτε μας λίγα λόγια για την ιστορία του Ομίλου Capsis. Ποια ήταν κατά την εξέλιξη , τα κομβικά σημεία που σηματοδότησαν αλλαγές στο επιχειρηματικό πλάνο;
Όλα ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του 1930 στην Αίγυπτο. Εκεί η οικογένεια Capsis ίδρυσε το πρώτο της ξενοδοχείο , το Capsis House Egypt. Τριάντα χρόνια αργότερα, ο Θάνος Καψής έχει παντρευτεί την Μαρίκα και με οδηγό το ανήσυχο επιχειρηματικό πνεύμα της συζύγου του, δημιουργούν στην Ελλάδα μία από τις πρώτες μεγάλες αλυσίδες ξενοδοχείων, τα Capsis Hotels.
Η αρχή έγινε στο Ηράκλειο της Κρήτης με το ξενοδοχείο Capsis Astoria στην πλατεία Ελευθερίας το έτος 1966 και στην συνέχεια το Capsis Hotel στη Θεσσαλονίκη το έτος 1970. Στην πορεία δημιουργηθήκαν μια σειρά από άλλα ξενοδοχεία όπως το “Capsis Beach Hotel and Bungalows” στην Αγία Πελαγία Kρήτης, το ‘’Metropolitan Capsis Hotel and Apartments’’ στο νησί της Ρόδου και το “Esperia Capsis Hotel” στην Αθήνα. Την ίδια περίοδο η Μαρίκα Καψή συνεργάζεται μια διάφορους άλλους επιχειρηματίες και φτιάχνει το «Caravel» στην Αθήνα, το «Ομόνοια» (εκεί που σήμερα είναι το Hondos) αλλά και μια σειρά από άλλα ξενοδοχεία.
Αν και είναι σίγουρο ότι η Μαρίκα και ο Θάνος δεν ανακάλυψαν τον τουρισμό στην Ελλάδα, εξίσου σίγουρο είναι ότι ο όμιλος Capsis μέσα από μια σειρά καινοτομιών αλλά και επιχειρηματικών παρεμβάσεων έγραψε μια λαμπρή σελίδα στην ιστορία και πορεία του Ελληνικού τουρισμού και της Ελληνικής φιλοξενίας. Μια πορεία γνωστή και παγκοσμίως, καθώς στα Capsis φιλοξενήθηκαν μεγάλες προσωπικότητες του εθνικού αλλά και παγκόσμιου κοινωνικού, πολιτιστικού και πολιτικού γίγνεσθαι.
Το 1986 η Μαρίκα Καψή απεβίωσε αφήνοντας πίσω μια τεράστια παρακαταθήκη στις κόρες τις Λένα και Ντία Καψή. Ακολούθησε διαχωρισμός του ομίλου με την Ντία να αναλαμβάνει την διοίκηση των μονάδων στην Αγία Πελαγία και στη Ρόδο και την Λένα τη διοίκηση του ξενοδοχείου Capsis Astoria στο Ηράκλειο και του Capsis Hotel στη Θεσσαλονίκη.
Η Λένα Καψή, πρόεδρος πλέον των Capsis Hotels – Thessaloniki & Heraklion συνεχίζοντας με καινοτόμο πνεύμα και αισιόδοξα οράματα, εργάστηκε σκληρά για να επιτύχει όλους τους στόχους και κατάφερε να αφήσει το προσωπικό της στίγμα στην ιστορία της νεότερης Ελληνικής «βιομηχανίας» του τουρισμού και της Ελληνικής φιλοξενίας.
Το Capsis Hotel Thessaloniki που, μέχρι τις αρχές τις δεκαετίας του 1990, άνηκε κατά 50% στην οικογένεια Βάρδα, εξαγοράστηκε πλήρως από τη Λένα Καψή και εν συνεχεία ανακαινίστηκε πλήρως και αναβαθμίστηκε από Β’ σε Α’ κατηγορίας ξενοδοχείο. Αποτελεί δε έως και σήμερα το μεγαλύτερο ξενοδοχείο πόλεως στη βόρεια Ελλάδα με ένα από τα μεγαλύτερα συνεδριακά κέντρα.
Το Capsis Astoria στο Ηράκλειο συνέχισε να προσφέρει πολυτελή διαμονή στο κεντρικότερο σημείο της πόλης του Ηρακλείου και αποτελεί αναμφισβήτητα σημείο αναφοράς στη πρωτεύουσας της Κρήτης.
Στα τέλη της δεκαετίας 1990, η Λένα Καψή με το πνεύμα καινοτομίας που τη χαρακτηρίζει, ιδρύει το Capsis Bristol Hotel στα Λαδάδικα, το πρώτο Βoutique Hotel στη Θεσσαλονίκη. Σήμερα διοικείται από την Ειρήνη Μανούσου, κόρη της Λένας Καψή. Το The Bristol Hotel παραμένει ένα από τα ξενοδοχεία «διαμάντια» στη Θεσσαλονίκη.
Ο 21ος αιώνας βρίσκει τα Capsis Hotels σε ένα καινούργιο μονοπάτι. Εξελίσσονται σε ξενοδοχεία Τέχνης και Πολιτισμού. Προσωπικές συλλογές της Λένας Καψή αλλά και έργα πολλών Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών κοσμούν σήμερα τα ξενοδοχεία. Καλλιτέχνες εκθέτουν και φιλοτεχνούν στους χώρους μας και παράλληλα διοργανώνονται μεγάλες εκδηλώσεις τέχνης και πολιτισμού, που φέρνουν ανθρώπους από όλο τον κόσμο πιο κοντά.
Πώς είναι σήμερα η αγορά στον ξενοδοχειακό κλάδο; Ποιες είναι οι προκλήσεις των καιρών και ποια η στάση του Ομίλου;
Συχνά ο όρος «τουρισμός» αντικαθίσταται από την φράση «βαριά τουριστική βιομηχανία». Προσωπικά πιστεύω ότι ο όρος αυτός είναι περισσότερο επικοινωνιακός παρά ουσιαστικός. Το να αναφερόμαστε σε ένα κλάδο υπηρεσιών της Ελληνικής οικονομίας που δεν έχει τα χαρακτηριστικά της πρωτογενούς ή και της καθετοποιημένης παραγωγής με τον όρο «βιομηχανία» έχει περισσότερο να κάνει με την συνεισφορά που έχει ο κλάδος στην οικονομία και λιγότερο με την ουσία του χώρου (βλέπε συμμετοχή στο ΑΕΠ, δείκτες απασχόλησης, έμμεσα πολλαπλασιαστικά οφέλη από τη δραστηριότητα επιχειρήσεων σε μεταφορές, εστίαση, αναψυχή, διασκέδαση κλπ).
Δυστυχώς, όπως κάθε ελληνική επιχείρηση, έτσι και οι τουριστικές δεν έμειναν ανεπηρέαστες από την κρίση των τελευταίων χρόνων. Η τουριστική επιχείρηση σήμερα έχει να παλέψει μια σειρά από θέματα. Αρχικά, να πούμε ,για την μεγάλη αύξηση του ΦΠΑ, κάτι που καθιστά το ελληνικό προϊόν λιγότερο ανταγωνιστικό. Οι τουριστικές επιχειρήσεις το 2016 βρέθηκαν μπροστά σε μια δύσκολη οικονομική πραγματικότητα. Ενώ παρουσίασαν αύξηση τζίρου και κατά συνέπεια αυξημένα έξοδα, είδαν μείωση των κερδών τους λόγω της υπέρμετρης αύξησης του ΦΠΑ. Έπειτα, οι τουριστικές επιχειρήσεις από το 2013 είδαν μεν αύξηση του εισερχόμενου τουρισμού αλλά κατά κύριο λόγο, τουρίστες μικρομεσαίων στρωμάτων με χαμηλή καταναλωτική δύναμη. Το αποτέλεσμα είναι από τη μια μεριά η μείωση του travel voucher κατά 200 με 300 ευρώ και από την άλλη η αύξηση του κόστους, λόγω του ότι τα ξενοδοχεία με λιγότερη κατανάλωση και χαμηλότερες τιμές πρέπει να εξυπηρετήσουν μεγαλύτερο όγκο πελατών. Ακόμα, είναι το κλίμα γενικής ανασφάλειας που επικρατεί λόγω των γεγονότων στην ευρύτερη λεκάνη της Μεσογείου. Αν και αυτή η ανασφάλεια μπορεί βραχυπρόθεσμα να ευνοεί την Ελλάδα, η γενική κατάσταση μόνο ευοίωνη δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Το αρνητικό αποτέλεσμα φάνηκε πολλές φορές με τις έντονες διακυμάνσεις ζήτησης που παρατηρούνται στην τουριστική αγορά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε και την έλλειψη ρευστότητας στην αγορά αλλά και τις αυξανόμενες φορολογικές υποχρεώσεις ,που έχουν φέρει ένα μεγάλο ποσοστό ξενοδοχειακών μονάδων αφενός σε αδυναμία να εξυπηρετήσουν οικονομικές τους υποχρεώσεις και αφετέρου, και αυτό είναι πολύ σημαντικό , να μην μπορούν να προβούν σε καινοτόμες ενέργειες εκσυγχρονισμού, που θα επιτρέψουν να ανταγωνισθεί η χώρα με άλλα ιερά τέρατα στον τουρισμό όπως η Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία κλπ. Τέλος, θεωρώ ότι το σημαντικότερο πρόβλημα που βιώνει διαχρονικά ο τουρισμός, τόσο σε εθνικό, όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, είναι η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού ως το ποιοι είμαστε και που θέλουμε να πάμε. Αν και χιλιάδες σελίδες έχουν γραφτεί σχετικά με την ανάγκη αλλαγής πλεύσης από το «Ήλιος – Θάλασσα» σε άλλες μορφές τουρισμού(θεματικού), ακόμα και τώρα η κυρίαρχη μορφή συνεχίζει να είναι το μοντέλο της δεκαετίας του 50 και 60. Ως αποτέλεσμα οι ξενοδοχειακές μας μονάδες , ακόμα και σε περιοχές όπως η Κρήτη (περιοχή με εξαιρετικό κλίμα όλο το χρόνο), εμφανίζουν μια έντονη εποχικότητα. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να συμπληρώσω ότι η έλλειψη στρατηγικού σχεδιασμού δεν φαίνεται μόνο στο προϊόν που προσφέρουμε ή στο πως το επικοινωνούμε, αλλά και σε μια σειρά από άλλα θέματα μεταξύ των οποίων είναι η διαδικασία χορήγησης βίζας, οι συγκοινωνίες, η εικόνα που παρουσιάζουν τα λιμάνια και τα αεροδρόμια μας, η ελλιπής συντήρηση των μνημείων μας και η αδυναμία συντονισμού που δυστυχώς διακατέχει τους φορείς του τουρισμού.
Πόσο διαφέρει ένα ξενοδοχείο πόλης από άλλα στον ξενοδοχειακό κλάδο;
Ανάλογα με τον χρόνο λειτουργίας τους τα ξενοδοχεία διακρίνονται στα εποχιακά και στα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας. Χωροταξικά τα δεύτερα βρίσκονται κατά κύριο λόγο σε πόλεις και εξυπηρετούν σχετικά διαφορετικές ανάγκες από τα εποχιακά ξενοδοχεία. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Μια βασική διαφορά των ξενοδοχείων πόλεως από τα εποχιακά είναι η μέση διανυκτέρευση (1,5-2 στα ξενοδοχεία πόλεις σε σχέση με 5-7 στα εποχιακά). Οι επισκέπτες στα ξενοδοχεία πόλεως, ειδικά σε περιοχές όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο, η Πάτρα κλπ, χρησιμοποιούν τα ξενοδοχεία ως ενδιάμεσους σταθμούς, για επιχειρηματικά ταξίδια, για γρήγορες εκδρομές για ψώνια και διασκέδαση (citybreaks),για αθλητικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και πολιτικές διοργανώσεις. Η φιλοσοφία αλλά και το στήσιμο των ξενοδοχείων πόλεως, επιπλέον, είναι διαφορετική από τα εποχιακά. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα: Στα ξενοδοχεία πόλεως ο επισκέπτης σπάνια θα μείνει όλη την ημέρα στο ξενοδοχείο. Ως εκ τούτου τα θέματα αναψυχής και διασκέδασης του επισκέπτη είναι τελείως διαφορετικά από αυτά των εποχιακών. Για να κάνουμε το παράδειγμα πιο συγκεκριμένο και κατανοητό, ας αναφερθούμε στο πρωϊνό. Σε ένα ξενοδοχείο πόλης η ώρα αιχμής για το πρωινό είναι μεταξύ 7 – 9 π.μ., μια και όλοι οι επισκέπτες βιάζονται να πάρουν πρωινό και να βγουν από το ξενοδοχείο. Από την άλλη πλευρά σε ένα εποχιακό ξενοδοχείο η ώρα αιχμής συνήθως είναι μεταξύ 9-11. Αντιστοίχως υπάρχουν διαφορές στον τρόπο στησίματος των δωματίων μεταξύ ξενοδοχείων πόλεως και εποχιακών, δηλαδή τα δωμάτια στα ξενοδοχεία πόλεως είναι συνήθως περισσότερο προσανατολισμένα στις ανάγκες του σύγχρονου επαγγελματία, δεν απαιτούν μεγάλες ντουλάπες κλπ. Με γνώμονα τα παραπάνω, τα τελευταία χρόνια τα Capsis έχουν επιλέξει να εστιάσουν σε δύο θέματα..Αρχικά να εξελίσσονται σε ξενοδοχεία Τέχνης και πολιτισμού. Με συγκεκριμένες κινήσεις και πολύ προσπάθεια δημιουργούμε περιοχές μέσα στα ξενοδοχεία μας όπου ο επισκέπτης θα μπορέσει να χαρεί την δημιουργικότητα διαφόρων ελλήνων καλλιτεχνών, και έπειτα στην δημιουργία οικογενειακού κλίματος, όπου ο κάθε πελάτης μπορεί να νιώσει την ζεστασιά και την άνεση που νιώθει στο δικό του χώρο μέσα από την ευγένεια και το χαμόγελό των ανθρώπων των Capsis.
Είστε στην Θεσσαλονίκη και στο Ηράκλειο Κρήτης. Ποιες είναι οι αγορές στόχοι ,εκτός Ελλάδος , που απευθύνεστε βάσει τοποθεσίας;
Ανέκαθεν τα Capsis είχαν και συνεχίζουν να έχουν μια ποικιλία στόχευσης αγορών. Το σίγουρο είναι ότι μας ενδιαφέρει πάρα πολύ η εγχώρια αγορά. Στόχος μας πρωταρχικός ήταν, είναι και θα παραμείνει ο Έλληνας επισκέπτης, ο επιχειρηματίας, ο έμπορος, ο πωλητής αλλά και ο οικογενειάρχης που ψάχνει ένα ξενοδοχείο καθαρό, ασφαλές και με αυθεντική συμπεριφορά. Με γνώμονα αυτό σχεδιάζουμε υπηρεσίες και προϊόντα που θα ξεκουράζουν τον ταξιδιώτη αλλά ταυτόχρονα θα του δίνουν και την αίσθηση ασφάλειας και άνεσης. Το ξενοδοχείο μας στην Θεσσαλονίκη, η ναυαρχίδα μας , διαθέτει περισσότερα από 400 δωμάτια (είναι φυσικά το κατά πολύ μεγαλύτερο ξενοδοχείο πόλης στην Βόρεια Ελλάδα) σε διαφορετικούς τύπους και με διαφορετικό σχεδιασμό προκειμένου να μπορούν να ανταποκριθούν στις ανάγκες και τα γούστα διαφορετικών κατηγοριών επισκεπτών. Το Capsis Astoria στο Ηράκλειο της Κρήτης, αν και μικρότερο, διαθέτει 131 άρτια εξοπλισμένα δωμάτια διαφορετικών πάλι τύπων ,που σίγουρα μπορούν να εξυπηρετήσουν και τον ποιο απαιτητικό επισκέπτη. Το βασικότερο βέβαια πλεονέκτημά του είναι η τοποθεσία του, καθώς βρίσκεται στο κεντρικότερο σημείο της πόλης του Ηρακλείου. Επειδή, ωστόσο, γρήγορα αντιληφθήκαμε τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την εξάρτηση μιας επιχείρησης από μια και μόνο αγορά, τα τελευταία κυρίως χρόνια εστιάσαμε πιο δυναμικά και στην παγκόσμια αγορά. Έτσι τα Capsis συμμετέχουν στις σημαντικότερες διεθνείς τουριστικές εκθέσεις σε όλο τον κόσμο και έχουμε τη χαρά να υποδεχόμαστε πλήθος επισκεπτών από πολλά και διαφορετικά μέρη και στα δύο ξενοδοχεία μας. Επιπροσθέτως δεν μένουμε ποτέ στάσιμοι και φροντίζουμε, όχι μόνο να αναβαθμίζουμε συνεχώς το προϊόν μας, αλλά και να δημιουργούμε νέα υπό-προϊόντα στα ξενοδοχεία μας, όπως το The Roof Top Piscina στο Capsis Thessaloniki ή το Taratsa και το Drink Easy στο Capsis Astoria Ηρακλείου. Είμαστε τέλος περήφανοι που τα ξενοδοχεία μας φιλοξενούν μεγάλες διοργανώσεις, με πολλαπλά οφέλη για τις πόλεις στις οποίες δραστηριοποιούνται, όπως για παράδειγμα ήταν το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Πανεπιστημιακού Ρητορικού λόγου, που έγινε στα τέλη του 2015 στη Θεσσαλονίκη με περισσότερους από 1300 μεταπτυχιακούς φοιτητές από 360 πανεπιστήμια από όλο τον κόσμο και το οποίο φιλοξενήθηκε στο Capsis Thessaloniki.
Ποιοι είναι οι στόχοι σας στην παρούσα φάση;
Τα Capsis σήμερα μέσα στην δυσκολότερη συγκυρία που περνάει η σύγχρονη Ελλάδα έχουν πάρει μια απόφαση: να συνεχίσουν το όραμα της Μαρίκας, της Λένας και του Θάνου Καψή. Συνεχίζουμε με κέφι και περίσσια ένταση την δημιουργική προσπάθεια, επενδύουμε σε νέα άτομα, αναβαθμίζουμε συνεχώς τους χώρους και τις υπηρεσίες μας και φυσικά διευρύνουμε τις αγορές μας. Σε κάθε επίσκεψη στα ξενοδοχεία μας θα δείτε και κάτι καινούργιο μια και η φιλοσοφία μας βασίζεται στην συνεχή ανανέωση και καινοτομία και όχι σε μια στάσιμη ανακαίνιση που θα παρουσιάζει την ίδια εικόνα για τα επόμενα 5 ή 10 χρόνια. Ακούμε τους φίλους και πελάτες μας, αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες της αγοράς και επενδύουμε σε νέες ιδέες, προσεγγίσεις και τεχνικές. Είμαστε πάρα πολύ αυστηροί με τον εαυτό μας και πιστεύουμε ότι η βελτίωση είναι ένας δρόμος που δεν τελειώνει ποτέ. Προχωράμε ακάθεκτοι με φάρο τις αρχές και την φιλοσοφία που μας κληροδότησαν οι προηγούμενες γενιές: Έμφαση στον επισκέπτη, στην ποιότητα, στη συνεχή βελτίωση των υπηρεσιών και παροχών μας, και χρήση των βέλτιστων πρακτικών, προκειμένου να δημιουργήσουμε μια μοναδική για τον πελάτη μας εμπειρία. Εστιάζουμε δε στις αρχές και τις αξίες που μας κάνουν διαφορετικούς, επενδύουμε στα στελέχη και στους ανθρώπους μας, προάγουμε και ενθαρρύνουμε την ομαδική προσπάθεια και εν αντιθέσει με πολλούς κατανοούμε πως η ισχύς βρίσκεται εν τη ενώσει.
Μίνα Βασιλοπούλου
Υπεύθυνη Περιεχομένου και Επικοινωνίας , Skywalker.gr
